طبق متون طب سنّتی، مکانیسم حقنه ایجاد اسهال و لینت طبع و میل ماده از قسمتهای فوقانی بدن به قسمتهای تحتانی است. از آنجا که مایعات بدن با یکدیگر اتصال دارند، با این عمل میتوان فضولات و مواد دفعی را از تمام نقاط بدن به سمت روده ها کشاند و آنها را دفع کرد.
در مطالعات اخیر مشخص شده است که در بیماریهای مزمن کلیه، کولون میتواند یک عضو هدف در درمان باشد. در واقع بین کلیه و کولون یک ارتباط عملکردی دوسویه وجود دارد. این ارتباط نظریه محور کلیه-روده را پیشنهاد میکند. اورمی تأثیر مهمی بر فلور میکروبی کولون دارد و فلور میکروبی کولون منبع مهمی برای توکسینهای اورمیک است. برخی از این متابولیتها در صورت اختلال عملکرد کلیه تجمع مییابند و ممکن است در پیشرفت بیماریهای کلیوی و قلبی نقش داشته باشند. تعدادی از مداخلات درمانی مانند استفاده از پروبیوتیکها و جاذبهای مخصوص توکسینهای اورمیک بر اساس همین نظریه شکل گرفته اند.
‎همچنین التهاب مزمن یکی از مکانیسمهای عمده عوارض بیماریهای مزمن کلیه مانند کلسیفیکاسیون عروقی، آترواسکلروز سریع پیشرونده، کاهش اشتها، مقاومت به انسولین، افزایش کاتابولیسم عضلات و آنمی است. بنابراین، التهاب یک فاکتور تعیین کننده در مورتالیته این بیماران است. اندوتوکسین آزادشده در جریان خون، هدف درمانی مهم برای کاهش مورتالیته در
بیماران کلیوی تلقی میشود. یکی از منابع اندوتوکسین میتواند دستگاه گوارش باشد. بنابراین، کاهش منابع اندوتوکسینمی از طریق انمای رودهای میتواند موجب کاهش پاسخهای التهابی در کل بدن و کاهش عوارضی مانند کاردیومیوپاتی، کاهش پروتئینهای خون مانند آلبومین، دیسفانکشن اندوتلیال، مقاومت انسولین، مقاومت به اریتروپویتین و در نتیجه آنمی و همچنین اثر بر روی مراکز مغزی تنظیم اشتها و کاهش اشتها باشد. اخیراً نشان داده شده که محصولات میکروبی موجود در جریان خون احتمالاً از دستگاه گوارش حاصل میشوند.
در خصوص مکانیسم عمل انمای کافئین نیز گفته شده است که کافئین موجود در قهوه، با انما از طریق دیواره کولون وارد جریان خون میشود و اتساع مجاری صفراوی و تسهیل دفع سموم از کبد را در پی میآوردبنابراین مطالعات، مکانیسم بسیاری از بیماریها، متابولیتها و توکسینهای ایجادشده توسط فلور میکروبی رودهها است. با انجام انما با داروهای خاص گیاهی و یا شیمیایی میتوان به درمان طیف وسیعی از بیماریها پرداخت. همچنین بر اساس بررسي حقنه، تاریخچه، روش و اندیكاسیونهای آن و مقایسه کاربردهای آن از دیدگاه طب سنّتي و طب جدید
همین تحقیقات مشخص شده است که داروی مورد استفاده در انما تنها اثر موضعی ندارد، بلکه میتواند با عبور از دیواره روده، وارد جریان خون شود و اثرات سیستمیک نشان دهد.

“فصلنامه تارخ پزشکی تابستان 93”